Footstrike - Czy wzorzec lądowania ma znaczenie?

09.02.2018
Footsrike.png

„To dlatego, że biegasz z pięty” -  często słyszymy tę tezę jako przyczynę kontuzji biegaczy. Czy to jak lądujesz  rzeczywiście ma wpływ na ryzyko kontuzji?

Co to jest wzorzec lądowania i jakie są jego typy? 

Wzorzec lądowania (footrstrike pattern) to sposób w jaki Twoja stopa ląduje na podłożu w trakcie biegu. Najczęściej wymieniane są 3 wozrce:

przodostopie: kiedy to palce pierwsze dotykają ziemi
śródstopie: kiedy pięta i środkowa część stopy lądują równocześnie na ziemii
tyłostopie: czyli tzw. bieganie z pięty
Biorąc jednak pod uwagę indywidualne różnice w budowie stopy, rodzaj obuwia czy nawet terenu po którym biegamy, wzorzec lądowania powinnismy rozpatrywać bardziej jako kontinuum w obrębie którego możemy wylądować w każdym punkcie od pięty przez śródstopie aż do palcy (patrz infografika).

Obecnie w ocenie wzorca lądowania wykorzystuje się tzw. footstrike index, w którym wyniki przedstawione są na skali liczbowej lub procentowej. Im wyższa wartość tym bardziej lądowanie przesunięte jest w stronę przodostopia.

Jaki odsetek biegaczy biega z tyłostopia?

Wśród biegaczy długodystansowych, nawet tych z czołówki, dominuje lądowanie na tyłostopiu (bieganie z pięty). Z badań wynika, że takim sposobem biegania charakteryzuje się 88,9% biegaczy. 3,4 % biega ze śródstopia (pięta i śródtopie równocześnie lądują na podłożu), a zaledwie 1,8% z przodostopia.

Wiemy również, że około 6% biegaczy wykazuje asymetrie w sposobie lądowanie. Oznacza to, że lądują inaczej na prawej i inaczej na lewej nodze.

Co więcej, wraz z przebytym dystansem i zmęczeniem wzrasta częstotliwość występowania strategii tyłostopia. Inaczej mówiąc nawet w trakcie jednego biegu większość biegaczy, pod koniec dystansu, będzie zmieniało sposób lądowania na bieganie „z pięty”.

Ale…

Bieganie z przedniej części stopy będzie korzystniejsze ekonomicznie w szybszym biegach i na krótszych dystansach. Między innymi dzięki lepszemu wykorzystaniu energii elastycznej tkanek i krótszemu kontaktowi stopy z podłożem.

Czy wzorzec lądowania wpływa na wynik lub zwiększone ryzyko kontuzji?

Statystyki ilości kontuzji są podobne we wszystkich grupach, niezależnie od wzorca lądowania. Grupy różnią się jedynie rodzajami kontuzji (o tym niżej).

Podczas analizy wyników biegaczy długodystansowych okazało się również, że nie ma związku między wzorcem lądowania, a uzyskiwanymi czasami.

Czym różni się więc bieganie z tyłostopia od biegania na przodostopiu?

Przede wszystkim różnią się tym, że obciążają inne rejony naszego ciała.

Oznacza to, że w przypadku lądowania na przodostopiu obciążeniu będą ulegać stawy stopy i kostka oraz mięśnie łydki.

W przypadku lądowania na tyłostopiu więcej obciążenia muszą znosić biodro i kolano oraz mięsień piszczelowy przedni.

Stąd właśnie biorą się, wcześniej wspominanie, różnice w rodzajach kontuzji w zależności od wzorca lądowania.

Czy warto pracować nad zmianą wzorca lądowania?

Drastyczna zmiana wzorca lądowania (z pięty na palce) może być czynnikiem sprzyjającym kontuzjom.

Bezpieczniejszym rozwiązeniem wydaje się praca nad innymi parametrami kroku biegowego (długość kroku, kadencja) - pośrednio będą one powodowały łagodne zmiany we wzorcu lądowania, przez co możemy wpłynąć na poprawę techniki biegu lub zredukować obciążenia kontuzjowanej tkanki.

Ocena wzorca lądowania to jeden z wielu elementów które bierzemy pod uwagę  w Osteo Center podczas analizy biegu.